Blomskogs Folkets hus - let equality bloom!

12-04-2022

Toen we de allereerste keer naar Torkilsbyn reisden voor een bezichtiging van 'ons' huisje spraken we met de eigenaars af bij 'Blomskogs Folkets hus'. Dit is een markant gebouw dat goed bereikbaar is en opvalt in de buurt, dus dat kon niet missen, zo gaven de verhuurders aan. Dus meteen tijdens ons eerste bezoek al maakten we kennis met ogenschijnlijk een centrale plek in de gemeenschap en langzaam maar zeker ontdekten we dat er bijvoorbeeld gesport kan worden, dat er in de winter een kerstmarkt wordt georganiseerd en dat er elke woensdagochtend koffie gedronken wordt door de plaatselijke bevolking; een happening waaraan Peter inmiddels regelmatig deelneemt. Reden voor een deep dive in de geschiedenis en de functie van het Folkets hus.

Het Folkets hus is in heel Zweden een begrip en het oorspronkelijke idee verspreidde zich van zuid naar noord. Op 1 april 1893 werd in Malmö het eerste zelfgebouwde pand van de arbeidersbeweging als 'huis van het volk' ingehuldigd. Drie jaar eerder had de vakbeweging in Kristianstad een pand gekocht voor hetzelfde doel; te weten als bijeenkomst- en vergaderruimte, met name voor eigen vakbondsactiviteiten. De eerste 'huizen van het volk' bevonden zich dan ook in industriële samenlevingen met veel arbeiders. Als open democratische vergaderplaats speelden (en spelen!) ze een belangrijke rol bij het toegankelijk maken van cultuur, amusement en ontmoetingen voor mensen uit de werkende klasse. Deze openbare plek voor het volk werd een belangrijke stap op weg naar gelijkheid en democratie in Zweden. De betekenis ervan voor de geschiedenis van Zweden is belangrijker dan velen zich realiseren. Bijvoorbeeld op het gebied van arbeidersrechten en arbeidsomstandigheden heeft het Folkets hus heel veel betekent. 

Vandaag de dag bestaat het Zweedse 'Folkets hus och Parker' uit meer dan 500 aangesloten ontmoetingsplekken, waar mensen bijeen kunnen komen voor educatieve, culturele, sociale en politieke activiteiten. Het kantoor van de nationale organisatie, die is opgedeeld in zeven regio's, is gevestigd in Stockholm. Het Folkets hus is politiek en religieus onafhankelijk en alle activiteiten zijn gebaseerd op de principes van gelijkheid, gendergelijkheid en gelijke waarde voor iedereen.  

Het Folkets hus in Blomskog is gebouwd in 1951. Er hebben sindsdien drie keer renovaties plaatsgevonden. Het gebouw in Blomskog herbergt een fitnessruimte en een gymzaal met kleedkamers, sauna's en douches. Ook is er een volledig uitgeruste commerciële keuken beschikbaar. In die keuken wordt dagelijks eten klaar gemaakt voor de school in Årjäng voor meer dan 30 leerlingen. (Het is namelijk heel gewoon in Zweden dat kinderen een warme maaltijd aangeboden krijgen op school. Zo kregen in vroeger tijden ook de kinderen die het wat minder getroffen hadden in ieder geval één keer per dag een gezonde maaltijd. ) Ook de gymzaal en de grote zaal worden verhuurd aan de school. In de grote hal staat een grootbeeld TV en video en boven zijn vergaderzalen met TV en video. Het gebouw is toegankelijk voor mindervaliden. Regelmatig wordt het pand gebruikt voor evenementen zoals dans, privéfeesten, bruiloften, verjaardagen of familiereünies. Een prachtige plek (op fietsafstand!) dus voor onze high fives 'fitter en vitaler' en 'ontdekken en ontmoeten'. Dat we aan deze high fives nog niet helemaal toekomen kunnen we dus vanaf niet meer beweren.