Magie tijdens Midsommar

Het is vrijdag 24 juni 2022, de avond van de viering van 'Midsommar' oftewel de zomerzonnewende in Zweden. Mooie gelegenheid om jullie mee te nemen in de verhalen en tradities achter dit mooie Zweedse zomerfeest. 

Midzomer valt in Zweden altijd op een vrijdag tussen 19 en 25 juni. Het is het feest rondom de dag van de zonnewende: de dag waarop de zon het langst aan de hemel staat en de nacht het kortst is. De Midzomeravond spreekt al eeuwenlang tot de verbeelding.  De avond, zo gelooft men, is een magische avond. Zo wordt gefluisterd dat als je lief door het jaar heen niet met je wil vrijen een notenblad in zijn schoen op midzomernacht daar wel eens verandering in zou kunnen brengen. Bijgeloof of niet, het is altijd de moeite van het proberen waard, toch? In de boerensamenleving werden de Midzomervieringen sowieso geassocieerd met liefde en erotiek. De magische nacht behoorde vooral toe aan de jeugd; de jongeren ontmoetten elkaar en dansten tot het ochtendgloren.

Vroeger waren de mensen ervan overtuigd dat planten en kruiden tijdens midzomer magische krachten bezaten. Midzomernacht was dan ook hét moment om kruiden te plukken. Daarnaast werden er grote vreugdevuren ontstoken die zouden beschermen tegen kwade krachten. Midzomer hielp je ook om gezond te blijven, zo geloofde men. Blootsvoets lopen in de dauw terwijl de midzomernacht langzaam overging in de dag werd, zorgde voor extra gezondheid.

Jonge vrouwen moesten zeven verschillende soorten bloemen plukken en onder hun kussen leggen en dromen over hun toekomstige echtgenoot. En wie weet, kwam hun droom uit. De bloemen moesten in stilte worden geplukt, anders zou de magie worden verbroken. Het dragen van een bloemenkrans in het haar is een oud symbool van wedergeboorte en vruchtbaarheid. Om het hele jaar door de bloemenmagie te behouden, werden de boeketten gedroogd en soms ook met Kerst gebruikt om het gezin gezond te houden tijdens de lange, koude winter.

Vanaf de late middeleeuwen begonnen Zweden met dansen rond een midzomerpaal. Het versieren met bloemen en groen wordt 'maja' genoemd en dus wordt de paal ook wel een meiboom genoemd. De meiboom (midsommarstång) is een kruis met veel (groen) blad en versieringen waardoor het op een boom lijkt. De meiboom wordt rijkelijk versiert en verschillende regio's doen hun best om de mooiste meiboom neer te zetten. De boom wordt liggend versierd en vervolgens door een aantal sterke mensen rechtop gezet. Onder luid gejoel van toeschouwers overigens. Als de meiboom rechtop staat barst het feestgedruis los. Mensen dansen en zingen de Små grodorna om de meiboom heen.

De Zweden houden lekker eten en drinken! En dus wordt er met midzomer behoorlijk uitgepakt. Wat er eigenlijk altijd wel op tafel staat is haring en zalm met knäckebröd. Maar ook gekookte aardappelen met verse dille en zure room met bieslook is vaak onderdeel van het menu. Eieren mogen overigens ook niet ontbreken. Als dessert worden er lekkere taarten gemaakt met slagroom en vers fruit (meestal aardbeien). Snaps (Aquavit) en bier zorgen vervolgens voor het benodigde vocht.

Prachtig feest, vinden jullie niet? We nemen deze traditie dan ook graag over. Maar ik ga nu stoppen met schrijven. Ik ga nog wat kruiden plukken en op zoek naar een noteblad ;-).