One does not hunt in order to kill ..

Het jachtseizoen is in aantocht, de jachtkoorts laait op. Want wanneer het weer mag zijn er op veel plaatsen jagers of groepen jagers te spotten in de omgeving van Torkilsbyn. Camouflage kleding en jaaggerei wordt verkocht in gespecialiseerde winkels. Rookovens en koelingen worden door bewoners opgesteld en in gebruik genomen. Af en toe wordt de normaal zo rustige omgeving opgeschrikt door hondengeblaf en gewerengeknal. Voor velen is het een spannende tijd. Ikzelf moest, als natuur- en dierenliefhebber, even slikken voordat ik de pen ter hand nam en aan dit blog begon. Maar het moest er toch eens van komen. Want Zweden en de jacht zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Persoonlijk hou ik niet zo van jagen. Ik krijg er nare associaties bij. Beelden trekken aan mijn geestesoog voorbij van veel te rijke mannen die trots op de foto gaan met een zojuist door hen gedood onschuldig en prachtig dier. Zijn dergelijke praktijken nog nodig in 2023 vraag ik me af.  Maar ik stel me open. Ik sluit niet bij voorbaat uit dat mijn beeld van de jacht niet klopt. Op de website van de Nederlandse Jachtvereniging lees ik:

'We jagen omdat we ons sterk verbonden voelen met onze natuurlijke omgeving. En jagen verstevigt die verbondenheid. Jagers zijn nergens liever dan in het veld, in de natuur. Jagen is onze passie, onze manier van leven. Voor ons is zorgen voor en eten uit de natuur vanzelfsprekend. Het is onze manier om verbondenheid met de leefomgeving te voelen en verantwoordelijkheid te nemen voor de rol van de mens in het landschap.'

Dit klinkt heel nobel, echter rijst bij mij meteen de vraag: 'waarom moet je een dier doden als je je er zo verbonden mee voelt? Jagers vinden echter dat hun verbondenheid met de natuur niet vrijblijvend is; ze voelen zich verantwoordelijk voor het in stand houden ervan. Ik lees verder:

'Vroeger diende het jagen van de mens als voedselbron en ter verdediging en bescherming van gewassen. In onze moderne, verstedelijkte omgeving is het motief voor jagen om te eten nog steeds de basis. De jacht wordt in deze tijd ook steeds belangrijker om de uiteenlopende belangen van mens en dier in balans te brengen. Steeds vaker krijgen jagers van de overheid opdracht populaties van dieren die schade, hinder en overlast veroorzaken terug te dringen. Het in kaart brengen van de verschillende populaties is ook een belangrijk onderdeel van het jagen. Op grond van die kennis kunnen jagers en hun partnerorganisaties een wezenlijke bijdrage leveren aan het behoud van kwetsbare soorten en aan het beperken van schade en overlast, bijvoorbeeld aan gewassen.'

Ook in Zweden wordt de jacht ter bescherming van de natuurlijke omgeving ingezet, lees ik op internet. Wild, zowel zoogdieren als vogels, is er beschermd, en jacht kan alleen plaatsvinden binnen de mogelijkheden van de wet. Er zijn echter volgens de Zweden maatregelen nodig om de schade die door wild wordt veroorzaakt in te perken. Jaarlijks vinden duizenden verkeersongelukken met wild plaats. Ook wordt er veel schade door wild aangebracht aan land- en bosbouwgronden. En tenslotte heeft ook Zweden steeds meer te maken met een door de mensheid aangetaste biotoop. En dan zul je als mensen dus ook bij moeten sturen o.a. door wild te bejagen. Ook in Zweden is 'het nemen van verantwoordelijkheid voor de invloed van de mens op de natuur' dus actueel.

De organisatie en wettelijke basis van de jacht in Zweden is te vergelijken met die in Nederland. Het jachtrecht behoort aan de grondeigenaar die dit recht desgewenst aan derden kan verhuren en net als in Nederland is het slagen voor een jachtexamen (sinds 1985) verplicht om te mogen jagen. Ook de organisatie van de Zweedse jagersvereniging lijkt heel veel op die in Nederland, maar de vereniging is veel groter. Deze heeft bijna 200.000 leden en ongeveer 120 mensen met verschillende expertise in dienst.

Buitenlandse jagers kunnen aan de jacht in Zweden deelnemen via een uitnodiging van een Zweedse jager. Op diverse plaatsen zijn echter ook mogelijkheden om als betalende gast mee te jagen. Wie in Zweden jaagt moet een jachtakte aanvragen en daaraan gekoppeld een jaarlijkse beheerbijdrage betalen. Deze bijdrage wordt elk jaar vastgesteld (momenteel 300 Zweedse kronen (SEK), omgerekend circa 30 euro) en is één jaar (1 juli t/m 30 juni) geldig. Men betaalt de bijdrage in principe online of via de gastheer. De jachtakte wordt in PDF beschikbaar gesteld en deze dient men op de telefoon en/of in geprinte vorm in het veld altijd bij zich te dragen.

Voorafgaand aan de jacht (met name op grote herten of elanden) moet in de meeste gevallen een schietproef worden afgelegd. Het wordt in Zweden belangrijk gevonden om vooraf met een gast af te spreken en een bezoek aan een trainingsschietbaan te brengen. Veel landeigenaren en gastheren eisen dat jagers een erkende test ter verkrijging van het Älgskyttebevis (Elandschietbewijs) hebben afgelegd voordat zij aan de jacht gaan deelnemen. Dit klinkt gelukkig wel professioneel en doordacht allemaal.

Het jachtseizoen valt in Zweden vooral in de herfst en winter en de regels kunnen in de diverse provincies en gemeenten verschillen. Maar om een idee te geven: de jacht op de vos en de das begint meestal begin augustus. Half augustus gaat dan de jacht open op de reebok. De reegeit en kalveren zijn in de meeste gebieden vanaf oktober te bejagen. Het wilde zwijn kent een 'schoontijd' (tijd om zich voort te planten) van 2 maanden. Dit is de periode van half februari t/m half april. De overlopers (de biggen van het voorgaande jaar) zijn het gehele jaar bejaagbaar. Het elandenjaagseizoen begint half oktober en eindigt half december. Door de overheid zijn maximum aantallen voorgeschreven en elke jacht en het resultaat daarvan dient te worden doorgegeven. 

De jacht is voor de Zweden een zeer vertrouwd en sociaal gebeuren. Het jagen zit de Zweden in het DNA. Ze zijn er mee opgegroeid. Velen nemen er zelfs vakantie voor op en kijken er enorm naar uit. Tegenstanders van de jacht zijn er ook, maar dat aantal is bijna verwaarloosbaar. Door mijn hoofd gaat: 'hoe komt dat toch? Wat maakt de jacht zo bijzonder? Zouden jagers gedreven kunnen worden door meer dan alleen verantwoordelijkheidsgevoel en zorgzaamheid?

De tekst in de titel komt van president Roosevelt, die stelde: 'One does not hunt in order to kill; on the contrary, one kills in order to have hunted… Hij doelt met zijn woorden op de spanning van de jacht, de prestatie die geleverd moet worden en de uiteindelijke euforie van de overwinning. Hmmm, tja, het klinkt eerlijk, menselijk en realistisch vind ik dat een dergelijke 'exitement' door jagers wordt ervaren. Ik leg me er maar bij neer dat er voorlopig weinig zal veranderen in Zweden als het gaat om deze bijzondere traditie. Ik hoop wel dat er paal en perk wordt gesteld aan jachttourisme en dat alle regels goed worden nageleefd. En stiekem wens ik bovendien dat de dieren in Zweden steeds slimmer en sneller zullen worden ;-).